Silvio Belga en Wilhelm Dijk van Dijk & Belga Bedum komen regelmatig bij klanten langs die ze op prachtige verhalen trakteren. ‘Daar moeten we wat mee doen’, zeiden ze tegen elkaar in de auto na weer bijzondere anekdotes aangehoord te hebben. De reeks ‘Klant in Beeld’ werd geboren. Voor de laatste twee bijdrages van dit jaar mocht ik voor deze unieke reeks naar Eenrum waar het ‘kunstenaarsstel’ Noor Agter en Bart FM Droog woont. Noor is aan het woord geweest, vervolgens is het de hoogste tijd voor woordkunstenaar Bart.….
Van het gymnasium in Emmen naar een Groninger kraakpand
Bart werd in 1966 geboren in Emmen en ontpopte zich op de lagere school als een pienter jongetje. De vervolgstap naar het VWO/Gymnasium was vervolgens een logische. Tijdens een Nederlandse les van mevrouw Feitsma maakte hij kennis met de gedichten van dichteres Vasalis. Zijn interesse was gewekt. En die werd versterkt toen hij dankzij een televisie-uitzending kennis maakte met Jules Deelder die tijdens de uitzending een gedicht voordroeg.
Bart: ‘En door deze inspiratiebronnen begon ik op 14-, 15-jarige leeftijd met het schrijven van gedichten. Ik was 15 toen ik in Emmen op het podium tijdens het voorprogramma van een punkband mijn eerste gedicht voordroeg. Toen nog vanaf papier, later leerde ik ze uit het hoofd. Dat geeft een veel betere interactie met de zaal. Ik zal ongetwijfeld zenuwachtig geweest zijn maar daar staat mij nu niets meer van bij. Het was destijds heel gewoon dat het publiek in het voorprogramma opgewarmd werd door een gedicht. En zo stond ik al op jonge leeftijd gedichten voor te dragen voor honderden mensen.’
De punkscene trok hem wel en daarom nam hij op zijn 17e een drastische stap in zijn leven. Hij brak zijn schoolopleiding abrupt af en ging in een kraakpand in Groningen wonen. Deze stap werd mede ingegeven door problemen thuis waar het in de onderlinge verhoudingen met zijn ouders niet altijd soepeltjes verliep.
Jammah Tammah – werken – werkeloos – De Dichters uit Epibreren
En zo reisde Droog van zijn 17e tot zijn 21e vanuit Groningen heel Nederland door met diverse punkbands. Maar ook met de destijds bekende skaband Jammah Tammah veroverde hij met zijn dichtkunst de harten van veel muziekliefhebbers. Op zijn 21e had hij het echter wel een beetje gehad in de punkscene. Bart hierover: ‘Punkers hebben vaak wel iets over zich van ‘Fuck the system’ maar van dit systeem maakte ik wel dankbaar gebruik. Het was voor mij de hoogste tijd om mij op de arbeidsmarkt te begeven. Een periode van allerlei baantjes en vervolgens weer een poosje werkloos zijn, brak aan. Dit ritme hield ik tot mijn 27e aan.’
Vervolgens braken er voor Bart twaalf mooie jaren aan. Hij richtte in 1994 met enige collega-dichters en een muzikant de poëzie- en muziekgezelschap De Dichters uit Epibreren op waarbij de dichters elkaar op het podium afwisselden en de gedichten ondersteunt werden met muziek. Dit werd een groot succes. Niet alleen heel Nederland werd afgereisd maar diverse Europese landen zoals Duitsland Frankrijk, Portugal, Zwitserland en Kroatië volgden. En zelfs Zuid-Afrika werd aangedaan. Dit succes leverde de groep in 2003 zelfs de Johnny van Doornprijs op.
Stadsdichter
Tussen de bedrijven door vond Droog ook tijd voor het verzorgen van solo-optredens. En hij solliciteerde in 2002 succesvol naar de functie van ‘Stadsdichter van Groningen’ en was de eerste stadsdichter in Nederland die een vergoeding van de gemeente kreeg voor zijn inspanningen. Hij verdiende deze functie onder andere door de introductie van het fenomeen ‘De eenzame uitvaart’ waarbij hij tijdens de uitvaartplechtigheid van een persoon zonder directe familieleden of vrienden een persoonlijk gedicht voorlas. Deze stadsdichtersfunctie vervulde hij tot 2005.
Toen aan het stadsdichten een eind kwam, was Bart zoekende. ‘Ik kwam in een soort van zwart gat terecht. Op dichtgebied had ik als stadsdichter naar mijn idee alles wel bereikt en de sjeu van het vele reizen inclusief het overnachten in luxe hotels ging er wel een beetje vanaf. Je zou het misschien ook wel een depressie of midlifecrisis kunnen noemen. Gelukkig leerde ik in die tijd Noor Agter kennen. Hoewel ze zeventien jaar ouder is dan ik, hadden we een prima klik. We kregen een relatie en na 25 jaar Groningen verhuisde ik in 2007 naar Eenrum. De plaats waar ik nu nog steeds met veel plezier woon.’
Er moest brood op de plank komen en de dichter Droog ging eerst als uitzendkracht bij Vast Banket in Middelstum aan het werk. Tussendoor was hij ook nog gemeentedichter in zijn geboorteplaats Emmen. Wekelijks schreef hij een gedicht en ook bij speciale gelegenheden wist men hem te vinden. Na Vast Banket volgden twee jaar bij garnalenverwerkingsbedrijf Heiploeg in Zoutkamp waar hij destijds dagelijks met zijn collega’s zestien ton garnalen verstouwde. Een allergie maakte een eind aan deze bijzondere omzwervingen.
Onderzoeksjournalistiek
Dankzij een toegewezen subsidie en allerlei donaties begon Droog in 2011 met het opzetten van een groot online project. Waarbij hij door middel van jaaroverzichten en biografieën in het kader van de Nederlandse Poëzie Encyclopedie maar liefst 5.000 Nederlandse en Vlaamse dichters die vanaf 1900 via een uitgever publiceerden in kaart gebracht heeft.
Tegenwoordig zit hij zelfs in de onderzoeksjournalistiek. ‘Dit ontstond toen ik een boek in handen kreeg waarin allerlei gedichten van Adolf Hitler stonden. Dit was destijds een hot item en zelfs De Wereld Draait Door wijdde een deel van de uitzending aan het boek. Mijn nieuwsgierigheid was gewekt en ik ging op onderzoek uit en dat bracht al snel aan het licht dat deze gedichten niet van hem waren. En ik kon, samen met collega-onderzoeker Jaap van der Born, aantonen dat een schilderij waarvan gezegd werd dat hij door Hitler gemaakt is, niet met bewijzen kan worden gestaafd dat dit ook daadwerkelijk zo is.’
Een en ander leidde vanaf 2018 wel tot allerlei researchwerk over de kunstenaar Hitler. Als het goed is, komt hierover in 2022 een boek uit dat als mogelijke titel ‘Hitler, de kunstenaar en het vervalsingcircuit’ mee gaat krijgen. ‘Een boek van 200-300 bladzijden die gezien Hitlers rol in de wereldgeschiedenis een knaller zou kunnen worden.’
Drukke tijden dus voor de dichter die in Droog-Magazine ook nog allerlei artikelen publiceert die over de Tweede Wereldoorlog gaan en in een werkgroep zit dat zich bezighoudt met deze bijzondere periode. Voor The Post Online schrijft hij maandelijks een paar gedichten. En op zijn website www.bartfmdroog.com vinden we in PDF-formaat een gedeelte van de twintig dichtbundels terug die in de periode 1988 tot 2017 in een kleine dertig jaar zijn geschreven.
Daarnaast is hij nog steeds als spreker in te huren om gedichten voor te dragen uit eigen werk of presentaties te verzorgen over bijvoorbeeld de lokale historie, de bevrijding van Groningen en het hele Hitler-kunstgebeuren waarin hij zich momenteel verdiept.
Dijk & Belga
Over Dijk & Belga wil Bart ook nog wel het een en ander kwijt. ‘Wij hebben onze auto bij hen verzekerd en moesten noodgedwongen twee keer succesvol een beroep op ze doen. De eerste keer reed een vrachtwagen in Antwerpen ons van achteren aan en de tweede keer ontstond de schade hier in het dorp toen een dorpsgenoot maar zo de geparkeerde auto achteruit reed in een nauw straatje. Beide keren werd dit door Dijk & Belga prima opgepakt waardoor we er geen omkijken meer naar hadden wat de schadeafhandeling betreft….’
